تفاوت روانپزشک و روانشناس چیست ؟
The difference between a psychiatrist and a psychologist
مقدمه :
دنیای امروزی اطراف انسان ها فشارهای متعددی در حوزه های مختلف زندگی بر آن ها وارد می نماید بطوریکه ممکن است هر یک از ما دچار تغییراتی در قضاوت، بینش، رفتار، افکار، روابط اجتماعی و سایر موارد گردیم و برای رهایی از این آسیب ها و گاها پیشگیری از عواقب جدی تر نیازمند مراجعه به متخصصین مربوطه در این زمینه می باشیم.
ولی در اغلب موارد بسیاری از افراد تفاوت روانپزشک و روانشناس را دقیقا نمی دانند و اکثر مردم یک سردرگمی در بین این دو واژه دارند چرا که در نگاه اول بنظر مشابه می باشند بطوریکه درپنج حرف اول درزبان انگلیسی (psychologist and psychiatrist) و چهار حرف اول در زبان فارسی مشترک هستند.
ولی در عمل تفاوت هایی باهم دارند و گاها فهم این تفاوت روانپزشک و روانشناس دشوار است. دشواری در درک این تفاوت روانپزشک و روانشناس در سطوح مختلف جامعه از جمله افراد با تحصیلات آکادمیک و حتی درفیلم ها و یا سریال های تلویزیونی نیز مشاهده می گردد. اما همواره این سوال مطرح است که در صورت وجود این گرفتاری ها باید به روانپزشک مراجعه کنیم و یا روانشناس؟!
در کلینیک تخصصی مغز و اعصاب و روان ذهن برتر ایرانیان تمامی خدمات مربوط به روانشناسی و روانپزشکی در یک مجموعه جامع انجام میشود ، این تعامل باعث میشود که بهترین نوع درمان در اینگونه اختلالات تلفیقی ازدرمان های روانپزشکی و روانشناسی است.
روانپزشک کیست ؟
روانپزشکی یکی از زیر شاخه های رشته پزشکی است. یک روانپزشک در ابتدا درکنکور گروه آزمایشی علوم تجربی شرکت می کند و پس از قبولی در رشته پزشکی به تحصیل می پردازد و پس از اتمام این دوره که حدود 7 سال بطول می انجامد و قبولی در آزمون تخصصی در رشته تخصصی روانپزشکی مشغول به تحصیل می شود.
و آموزش تشخیص بیماری های مختلف روان و ذهن، ارتباط میان اختلال طبی و بیماری های روانپزشکی، آزمون های روانشناختی، روش های مختلف روان درمانی، استفاده از ابزارهای درمانی مانند rTMS، بیوفیدبک، نوروفیدبک و… را فرا می گیرد.
و پس از اتمام این دوره چهار ساله بعنوان روانپزشک و یا متخصص اعصاب و روان شروع به فعالیت می کند. روانپزشک در مرحله اول همانند سایر رشته های پزشکی وظیفه تشخیص بیماری، تعیین سیرو پیش آگهی آن را برعهده دارد.
و در مرحله بعد وظیفه انتخاب وتجویز دارو بر اساس تشخیص اولیه، بررسی تاثیر دارو بر علایم، سیر بیماری و حوزه های مختلف فرد مانند شغل، خانواده، تحصیل، روابط بین فردی، بررسی عوارض دارویی و برطرف کردن آن عوارض، نحوه شروع دارو و تعیین زمان قطع دارو …. را دارد.
معمولاً برای تشخیص بیماری های متنوع مرتبط با روان و رفتار فرد، روانپزشک علاوه بر تشخیص نوع اختلال، به علل ایجاد کننده از جمله علل طبی آن نیز می پردازد.
اغلب بیماری ها مانند بیماری های تیرویید، قلبی، التهابی و… می توانند تظاهراتی مشابه اختلالات ذهنی ایجاد کنند علاوه برآن مصرف برخی داروها مانند داروهای قلبی، روماتولوژی،کلیوی و یا گیاهان سنتی نیز می توانند علایم مشابه این اختلالات ایجاد نمایند.
بطور خلاصه یک روانپزشک مسولیت تشخیص نوع بیماری و ارتباط آن با سایر ارگان های بدن، عوامل خارجی تاثیر گذارمانند خانواده، محیط کار، عوامل بیوشیمیای … و تعیین نوع درمان های لازم و هماهنگی حوزه های مختلف درمانی را برعهده دارد.
روانشناس کیست ؟
یک روانشناس در ابتدا در کنکور گروه آزمایش علوم انسانی شرکت می کند و پس از قبولی در رشته روانشناسی در مقطع کارشناسی شروع به تحصیل می کند و پس از آن دورهای ارشد و دکتری مرتبط را سپری می کند.
رشته روانشناسی براهمیت موضوع چگونگی تفکر، رفتار، هیجانات انسان ها وتاثیر آن ها بریکدیگر تاکید دارد و در راستای اصلاح این فرآیند ها آموزش داده می شود روانشناسان طی دوره تحصیل خود آموزش های متفاوتی در حوزه های مختلف مانند آموزش و رفع اختلالات رفتاری، خانواده، روانشناسی رشد کودک، روانشناسی کار و ورزش، روش های مختلف درمانی مانند شناخت درمانی و یا رفتاری درمانی و یا سایر گرایش ها و…. را فرا می گیرند.
این رشته گرایش های متفاوتی بر اساس نظریه چگونگی کارکرد های مغز( The mind works) و روش اصلاح آن مانند ,CBT,EFT,ACT اسکیماتراپی… دارد. وجه اشتراک هر دو گروه روانپزشکان و روانشناسان در مطالعه بر چگونگی عملکرد مغز، هیجانات و تفکر انسان ها است.
متاسفانه گاها شنیده و یا دیده می شود که عده ای اندکی از همکاران بر این باور هستند که درمان اختلالات روانی صرفا دارو است و یا صرفا اقدامات روانشناسی می باشد در صورتی که اکنون ثابت شده بهترین نوع درمان دراینگونه اختلالات تلفیقی ازدرمان های روانپزشکی و روانشناسی است. بیماران دچار این اختلالات زمانی بهترین سود درمانی را دریافت خواهند کرد که حوزه های مختلف بیماری وی بدرستی دیده شود و یک درمان جامع شامل روانپزشکی، روانشناسی، مددکاری، کاردرمانی… و گاها استفاده از یک متخصص تغذیه را بطور همزمان دریافت نمایند.